5 powodów wymiany wypełnienia stomatologicznego

Jeżeli dbasz o zęby, to mogą Ci służyć przez kilkadziesiąt lat. Takiej żywotności nie mają wypełnienia stomatologiczne, nazywane potocznie plombami. Najtrwalsze z nich pozostają w zębach nawet ponad 20 lat. Jednak zazwyczaj pękają albo wypadają po kilku lub kilkunastu latach. Uszkodzenie mechaniczne wypełnienia nie jest jedynym powodem, aby zastąpić je nowym. Poznaj wszystkie sygnały, które świadczą o koniecznej wymianie starej plomby.

Zadaniem wypełnienia stomatologicznego jest zastępowanie naturalnych tkanek zęba. Powinno stanowić barierę chroniącą przed wnikaniem zanieczyszczeń i bakterii. 

Typy wypełnień stomatologicznych

Wypełnienie to nie tylko typowa plomba, która zamyka koronę zęba po leczeniu kanałowym. Wypełnienia mogą być niewielkie, stosowane do wyrównania drobnych ubytków w szkliwie. Inne są praktycznie niewidoczne, idealnie wpasowane w powierzchnię zęba, jak np. mikrocząsteczkowe wypełnienie Gradia Direct użyte do licowania. Z kolei szary amalgamat odcina się wyraźnie na tle szkliwa i może zostać użyty do zamykania dużych ubytków po leczeniu kanałowym.

Największymi wypełnieniami są wkłady inlay i nakłady onlay. Są one przykładem odbudowy pośredniej: wypełnienie powstaje poza jamą ustną pacjenta, a następnie jest mocowane w zębie. Taka metoda pozwala na wykonanie bardzo trwałych plomb z porcelany czy metali szlachetnych. Najbardziej uniwersalnym materiałem są światłoutwardzalne wypełnienia kompozytowe, które odznaczają się łatwością aplikacji i wysokimi walorami estetycznymi.

Niezależnie od tego, z jaką plombą masz do czynienia, pamiętaj, że nie jest ona wieczna. Wszystkie typy plomb ulegają destrukcji. Warto kontrolować stan wypełnień i nie zwlekać z wizytą u stomatologa, gdy pojawiają się niepokojące objawy.

Od czego zależy żywotność plomb dentystycznych?

Żywotność wypełnienia to przede wszystkim zachowanie jego kształtu w niezmienionej formie – bez pęknięć, bez wykruszeń. Istotne są też stabilność mocowania i szczelność plomby (brak szczeliny pomiędzy materiałem wypełnienia a tkankami zęba) oraz ewentualne przebarwienia.

Od czego zależy trwałość wypełnienia, wyjaśnia specjalista z hurtowni stomatologicznej Limedic: – Trwałość wypełnienia w największym stopniu zależy od rodzaju użytego materiału. Bardzo dużą żywotnością, sięgającą nawet ponad 20 lat, odznaczają się wypełnienia amalgamatowe. Jednak kontrowersje związane z zawartością toksycznej rtęci i nieestetyczny wygląd szarych plomb sprawiły, że są one coraz rzadziej stosowane. Prym wiodą kompozyty, w tym szczególnie wypełnienia światłoutwardzalne. Zazwyczaj pozostają w zębie 5-7 lat, lecz w praktyce może to być okres znacznie dłuższy lub krótszy. Dzieje się tak, bo na równi z użytym materiałem liczy się jakość wykonania wypełnienia, czyli kompetencje stomatologa. Trzecią kluczową determinantą są nawyki pacjenta: gryzienie twardych pokarmów, bruksizm (nawykowe zaciskanie szczęk i zgrzytanie zębami) czy niedostateczna higiena mogą znacznie skrócić żywotność wypełnień.

Kiedy wymienić plombę w zębie?

Jest wiele sygnałów funkcjonalnych i estetycznych, które powinny być impulsem do wymiany wypełnień stomatologicznych:

• obluzowanie lub wypadnięcie – gdy plomba traci stabilne połączenie z zębem, nie można jej już uratować: jeżeli wyczujesz chybotanie się lub stwierdzisz wypadnięcie wypełnienia, niezwłocznie udaj się do stomatologa, 
• nadwrażliwość – podwyższona wrażliwość na zimne, gorące i słodkie pokarmy może świadczyć zarówno o rozwoju próchnicy, jak i o nieszczelności plomby: pęknięte wypełnienie otwiera dostęp do silnie unerwionych części zęba, czego następstwem jest nadwrażliwość, która w krótkim czasie przechodzi w silną bolesność,
• ból – w większości przypadków jest świadectwem rozwoju próchnicy w głębszych tkankach zęba: konieczna jest szybka interwencja, aby nie doprowadzić do pogłębiania zmian chorobowych,
• plomba haczy – wszelkie nierówności lub haczenie przy szczotkowaniu zębów i stosowaniu nici dentystycznej może świadczyć o uszkodzeniu plomby – konieczna jest wizyta u stomatologa, aby ocenić stan zęba i założyć nowe wypełnienie,
• przebarwienie – przesłankę do wymiany wypełnienia stanowi często odcinanie się plomby od tkanek zęba: przyczyną może być zmiana koloru szkliwa po zabiegu wybielenia zębów lub po ich głębokim oczyszczeniu (skaling i piaskowanie) – możliwe jest także przebarwienie (żółknięcie, ciemnienie) starego wypełnienia.

Nie można nie wspomnieć o wymianie plomb amalgamatowych. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że są one szkodliwe. Jednak w wielu krajach zostały wycofane z użycia, a w innych nie są zalecane. W Polsce popularność amalgamatu wynika z faktu, że szare plomby są refundowane przez NFZ. 

Jakie są konsekwencje pozostawienia w zębie uszkodzonej plomby?

Wypełnienia stomatologiczne mają dużą trwałość, ale nie wystarczą na całe życie. Starsze, liczące ponad 5 lat plomby należy regularnie poddawać kontroli stomatologicznej. Uszkodzone, popękane wypełnienie zagraża kondycji zęba. Resztki pokarmu mogą dostać się pod wypełnienie, skąd nie daje się ich usunąć w czasie szczotkowania. W ten sposób powstają sprzyjające warunki do rozwoju bakterii próchnicowych. 

Równie groźne następstwa ma utrata plomby. W odsłoniętych tkankach zęba łatwiej rozwija się próchnica, rośnie ryzyko zapalenia miazgi, a także infekcji dziąseł. W skrajnych przypadkach finałem braku plomby lub jej uszkodzenia może być utrata zęba.

Zaprezentowane fakty skłaniają do oczywistego wniosku: każde uszkodzenie czy przebarwienie wypełnienia stomatologicznego należy poddać fachowym oględzinom. Specjalista oceni stan plomby i zęba, a następnie zaproponuje dalsze postępowanie medyczne. Lekceważenie problemów z wypełnieniami prowadzi do silnego dyskomfortu i sprzyja rozwojowi schorzeń zębów.